Haber/Analiz: Mehmet Emre Öztürk
Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (Kuzey Kore) İşçi Partisi 8’inci Kongresi sona erdi. 6 Ocak’ta başlayan kongreye Kore İşçi Partisi Merkez Komitesi’nin 250 üyesi, her örgütlenmeden seçilen 4 bin 750 temsilci ve 2 bin izleyici katıldı.
Kore İşçi Partisi iç tüzüğüne göre “Her bin 300 üye başına bir temsilcinin oy hakkı” olduğu göz önünde tutulursa, katılımcı listesine göre toplam parti üye sayısının 6,18 milyona yaklaştığı tahmin ediliyor.
Kongre salonunda katılımcıların maske takmadığı ancak salona geldikleri araçlardan inerken maskeli olduklarını görüntülendi.
AÇILIŞ KONUŞMASI
Parti açılış konuşmasını gerçekleştiren Kuzey Kore Lideri Kim Jong-un, “Ulusal kalkınma için beş yıllık plan sona erdi, ancak belirlenen hedefler tüm sektörler için yetersiz kaldı.” ifadelerine yer verdi.
Kim Jong-un’un açılış konuşmasında öne çıkan satır başları şöyle
“Kıymetli delegeler,
Son kongremizin üzerinden beş yıl geçti. Bu dönemde eşi görülmemiş, en kötü yaptırımlar devrimimizin ilerleme yoluna büyük engeller koydu, ancak Partimiz mücadele programlarını uygulamaya yönelik kararlı ve doğru adımlarla büyük başarılar elde etti.
Bu dönemde gücümüz daha da arttı. Ülkenin dış prestiji önemli ölçüde arttı. Bu, ülkemizin sosyalist inşası için yeni bir yükseliş dönemine geldiğinin açık bir işaretidir. Ulusal Ekonomik Kalkınma için Beş Yıllık Strateji’nin uygulama dönemi sona ermesine rağmen, neredeyse tüm sektörler belirlenen hedeflerin çok gerisinde kaldı. Çabalarımızı çeşitli iç ve dış zorluklar hâlâ söz konusu.
Hataların nedenini nesnel koşullarda değil öznel koşullarda bulma ve tüm sorunları motive edici gücümüzün rolünü artırarak çözme ilkesinden hareketle, mevcut kongre kapsamlı ve derin bir analiz ve yargılama yapacak. Gözden geçirilen dönemde yaşadığımız deneyimler, dersler ve hatalar ele alınacak.“
AĞIR SANAYİDE DÖNÜŞÜMLER İÇİN KARARLAR ALINDI
Kim Jong Un’un Kongre’nin ikinci gününde rapor sunuma devam etti. Askeri planlar ve beş yıllık yeni bir ekonomi planıyla ilgili tartışmalara öncülük edilen ikinci günde “ulusal savunma yeteneklerini daha yüksek bir seviyede taşıyarak” ülkenin savunmasının güçlendirilmesi gündem konusuydu.
Ağır sanayi, ticaretin gelişimi, şehircilik ve planlama ve tarımda reform kararları alınması gündem maddeleri arasında sıralandı.
“YARIMADADA BİRLEŞME HAYALİ ÇOK ZOR”
Kongre’nin üçüncü ve dördüncü günlerinde askeri ve dış politika hedefleri masaya yatırıldı.
Kim Jong-un üçüncü gün konuşmasında, “Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) ‘Saldırgan Kuzey Kore’ politikasının seyrini Güney Kore’nin tutumu belirleyecek.” diyerek Koreler arası ilişkilerin Panmunjom Deklarasyonu öncesine geri döndüğüne değindi.
Öte yandan Kim, “Yarımadada birleşme hayali çok uzak.” dedi. Kim’e göre Seul’ün nasıl bir tepkiyle karşılaşacağı ilerideki davranışlarına bağlı. ABD ve Güney Kore ordularının ortak tatbikat ve iş birliklerinin son bulmadan iki ülke arasında somut bir adımın atılamayacağı daha önce birçok defa belirtilmiş, Kuzey Kore Kaesong’da bulunan irtibat bürosunu havaya uçurarak barış sürecini durdurmuştu.
ABD başkanlık seçimlerinden sonra ABD’den hiç bahsetmeyen Kim’in, yeni ABD hükümetini göreve başlamadan önce tahrik etmemeye çalıştığı gözlemlendi. ABD, Kuzey Kore’ye karşı ileriye dönük bir tutum sergiler ve ilişkileri iyileştirmeye çalışırsa yanıt verilecektir. Ancak, yeni ABD yönetimi sert bir politika uygulamaya kalkarsa, Kuzey Kore zorlukların üstesinden gelme adına caydırıcılığını geliştirecek.
YENİ FÜZELER İÇİN YEŞİL IŞIK
Her fırsatta ülkenin savunma sanayi alanında gelişiminin durmayacağını tekrar eden Kim Jong-un kararlılıkla gelişim sürdürecekleri konuları şöyle sıraladı:
Kıtalararası balistik füzeler, taktik nükleer silah, yeni savaş başlıkları, hipersonik füzeler, insansız hava araçları teknolojisi, askeri uydu teknolojisi ve sıvı yakıtlı roket motorları.
SEKRETARYA SİSTEMİNE GERİ DÖNÜŞ
Kim Il-sung ve Kim Jong-il’den sonra başkanlık düzeyinde yönetilen Kore İşçi Partisi beş yıl aradan sonra parti sekreterlik sistemine geri döndü. Kongre’de yapılan oylama da Kim Jong-un Parti Genel Sekreteri olarak yeni unvan aldı.
Seul Kookmin Üniversitesi’nden Andrei Lankov, “Parti sekreterliği Kim Jong-il’in ölümünden sonra boş kalan bir pozisyon haline dönüşmüştü. Kim Jong Un’un kendisini terfi ettirme adına babasının rütbesini tekrar devralmak istedi.” açıklamasında bulundu.
Kim Jong-un’un sekreter olarak babasından farklı bir yol izleyeceği söylenebilir. Eski raporlar ve kayıtlar incelendiğinde Kim Jong-il zamanında bakanlıklar arası diyaloğun neredeyse sıfır olduğu görülüyor. Fakat Kim Jong-un babasından farklı olarak bürokraside ortak karar alma mekanizmaları geliştirerek yol alıyor. Kim Jong Un, Politbüro toplantılarına önem vererek bakanlıkları bir araya getirerek en aktif çözümler üretiyor.
KIZ KARDEŞ KIM YEO-JONG ARKA PLANA MI ÇEKİLİYOR?
Sekretarya düzenine dönüş ardından Kim Jong-Un’un İşçi Partisi Genel Sekreteri olması ile son yıllarda ön plana çıkan kız kardeş Kim Yeo-jong’nun terfi alması bekleniyordu. Fakat beklenenin tam tersi yaşandı. Kim Yeo-jong, Politbüro Alternatif Üyeliği’nden Parti Merkez Komite Üyeliğine, Parti Birinci Başkanlığı’ndan Başkan Yardımcılığına düşürüldü.
Kongre kapanışı için ziyaret edilen Geumsusan Güneş Sarayı’nda Kim Yeo-Jong’un ağabeyi Kim Jong-un’nun dört sıra arkasında saf tuttuğu gözlemlendi.
Kim Yeo-jeong’un resmi konumu düşürülse de, siyasi statüsü ve rolünü değişmeyeceği aşikâr.
Kuzey Kore’deki mevcut siyasi sistem gereği, Kim Yeo-jeong ülke liderinin kız kardeşi ve Parti’nin üst düzey bir üyesi olarak yönetimde söz sahibi olacaktır. Pozisyonu düşürülürse dahi siyasi statüsünün değişme olasılığı çok düşük.
KADROLARDA ÖNEMLİ DEĞİŞİKLER
Kim Yeo-jong kararından önce Kore İşçi Partisi’nde alınan yönetim kadrosu kararları yapısal bir tasfiye sürecinin yaşandığını da ortaya koydu.
Kuzey Kore Devlet İşleri Başkan Yardımcısı Park Bong-ju, tüm parti pozisyonlarından çekildi. 2 dönem Başbakanlık görevi yürüten 81 yaşındaki Park, devlet kademesinin kilit noktalarda yer alıyordu.
En büyük terfileri ise şaşırtıcı şekilde Cho Yong-won aldı. Politbüro Daimi Komite Üyesi olarak seçilirken, Parti Merkez Komitesi sekreterliğine ve Parti Merkez Askeri Komite üyeliğine atandı. Bu terfilerle birlikte Lider Kim Jong-un’a en yakın beşinci isim oldu.
Güney Kore ilişkilerinden sorumlu Kim Young-cheol ise parti sekretaryasından çıkarılıp, yönetim kuruluna atandı. Böylece parti Güney ile ilişkilerden sorumlu sekreteri saf dışı bırakarak, yeni Güney Kore politikasının seyrini değiştirmiş oldu.
